1. Giới thiệu chung
Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) là loại hình doanh nghiệp phổ biến nhất tại Việt Nam nhờ tính linh hoạt, chế độ trách nhiệm hữu hạn và cơ cấu tổ chức không quá phức tạp. Trong đó, công ty TNHH được chia thành hai loại: công ty TNHH một thành viên và công ty TNHH hai thành viên trở lên. Việc lựa chọn loại hình nào phụ thuộc vào số lượng chủ sở hữu, mục tiêu kinh doanh và kế hoạch phát triển lâu dài của doanh nghiệp.
Mục lục
Bài viết này sẽ giúp bạn so sánh chi tiết hai loại hình công ty TNHH để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất khi thành lập doanh nghiệp.
2. Cơ sở pháp lý
Cả hai loại hình công ty TNHH đều được quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020. Cụ thể:
- Công ty TNHH một thành viên: quy định từ Điều 74 đến Điều 87.
- Công ty TNHH hai thành viên trở lên: quy định từ Điều 46 đến Điều 73.
3. Tiêu chí so sánh công ty TNHH một thành viên và nhiều thành viên
3.1. Số lượng thành viên góp vốn
- Công ty TNHH một thành viên: Do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu. Không có đồng sở hữu.
- Công ty TNHH nhiều thành viên: Có từ 2 đến 50 thành viên góp vốn. Các thành viên có thể là cá nhân hoặc tổ chức.
3.2. Tư cách pháp nhân
Cả hai loại hình đều có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
3.3. Trách nhiệm của thành viên/cổ đông
- TNHH một thành viên: Chủ sở hữu chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty.
- TNHH nhiều thành viên: Các thành viên cùng chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi phần vốn góp vào công ty.
3.4. Khả năng huy động vốn
- Công ty TNHH một thành viên: Khó huy động vốn hơn vì không được phát hành cổ phần. Nếu muốn tăng vốn từ bên ngoài thì phải chuyển đổi loại hình sang công ty TNHH nhiều thành viên hoặc công ty cổ phần.
- Công ty TNHH nhiều thành viên: Dễ huy động vốn hơn từ các thành viên hiện hữu hoặc tiếp nhận thêm thành viên mới, miễn là tổng số không vượt quá 50.
3.5. Cơ cấu tổ chức quản lý
Công ty TNHH một thành viên:
- Nếu do tổ chức sở hữu: Có Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty và Giám đốc/Tổng giám đốc.
- Nếu do cá nhân sở hữu: Có Chủ tịch công ty và Giám đốc/Tổng giám đốc.
Công ty TNHH nhiều thành viên:
- Bắt buộc có Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên và Giám đốc/Tổng giám đốc.
3.6. Việc chuyển nhượng vốn
- Công ty TNHH một thành viên: Chủ sở hữu có quyền chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần vốn cho tổ chức/cá nhân khác. Khi đó, công ty có thể phải chuyển đổi sang loại hình nhiều thành viên hoặc công ty cổ phần.
- Công ty TNHH nhiều thành viên: Việc chuyển nhượng vốn phải được sự đồng ý của các thành viên còn lại theo tỷ lệ nhất định. Đây là điểm hạn chế so với công ty cổ phần.
3.7. Chế độ tài chính và nghĩa vụ thuế
Không có sự khác biệt đáng kể. Cả hai loại hình đều phải tuân thủ chế độ kế toán, lập báo cáo tài chính, kê khai và nộp các loại thuế theo quy định (thuế TNDN, GTGT, TNCN nếu có…).
3.8. Ưu và nhược điểm
Công ty TNHH một thành viên
- Ưu điểm:
- Dễ quản lý, ra quyết định nhanh chóng
- Không có mâu thuẫn nội bộ vì chỉ có một chủ sở hữu
- Nhược điểm:
- Khó huy động vốn nếu muốn mở rộng
- Có thể bị kiểm soát chặt hơn từ cơ quan thuế vì nguy cơ trộn lẫn tài sản cá nhân và doanh nghiệp
Công ty TNHH nhiều thành viên
- Ưu điểm:
- Có thể huy động thêm vốn dễ dàng từ các thành viên
- Giảm thiểu rủi ro về tài chính nhờ chia sẻ trách nhiệm
- Nhược điểm:
- Quy trình ra quyết định có thể phức tạp, mất thời gian
- Nguy cơ xảy ra mâu thuẫn giữa các thành viên
4. Khi nào nên chọn công ty TNHH một thành viên hoặc nhiều thành viên?
Nên chọn công ty TNHH một thành viên khi:
- Bạn muốn toàn quyền kiểm soát doanh nghiệp
- Quy mô hoạt động nhỏ, không cần nhiều vốn
- Ưu tiên tốc độ ra quyết định và đơn giản hóa quản trị
Nên chọn công ty TNHH nhiều thành viên khi:
- Bạn hợp tác với đối tác khác để cùng kinh doanh
- Cần huy động thêm vốn từ nhiều người
- Doanh nghiệp cần sự chia sẻ trách nhiệm và quản lý chuyên nghiệp hơn
5. Chuyển đổi giữa hai loại hình
Công ty TNHH một thành viên có thể chuyển đổi thành công ty TNHH nhiều thành viên khi chủ sở hữu chuyển nhượng hoặc góp vốn thêm cho người khác. Ngược lại, công ty TNHH nhiều thành viên cũng có thể chuyển thành công ty TNHH một thành viên nếu chỉ còn một thành viên duy nhất góp vốn.
Việc chuyển đổi cần đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư.
6. Kết luận
Công ty TNHH một thành viên và công ty TNHH nhiều thành viên đều có ưu điểm và hạn chế riêng. Việc lựa chọn phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu vốn, quy mô kinh doanh và mong muốn kiểm soát của chủ doanh nghiệp.
Nếu bạn muốn đơn giản hóa việc quản lý và kiểm soát hoàn toàn công ty, công ty TNHH một thành viên là lựa chọn phù hợp. Nếu bạn cần sự hợp tác, chia sẻ nguồn lực và trách nhiệm, công ty TNHH nhiều thành viên sẽ là phương án tối ưu hơn.
Doanh nghiệp nên cân nhắc kỹ về định hướng phát triển dài hạn để chọn loại hình phù hợp ngay từ đầu, đồng thời dễ dàng mở rộng hoặc chuyển đổi khi cần thiết.
